Zwiedzanie Cmentarza Salwatorskiego to pomysł na zaduszny spacer, ale nie tylko. Wycieczka będzie znakomitą okazją do poznania wielu zasłużonych osób związanych z Krakowem. Cmentarz Salwatorski to obok Cmentarza Rakowkickiego druga, wyjątkowo ważna nekropolia Krakowa. Miejsce spoczynku  znamienitych obywateli miasta Krakowa, artystów, malarzy, rzeźbiarzy, uczonych, profesorów, architekktów. Ponadto,  jego niezaprzeczalnym walorem jest malownicza lokalizacja.  Położony przy alei Waszyngtona prowadzącej na Kopiec Kościuszki jest ulubionym miejscem spacerowiczów. Z terenu cmentarza obejrzymy przepiękną panoramę Krakowa, a jeśli pogoda dopisze to ujrzymy także Beskidy oraz wierzchołki Tatr. To świetny pomysł na samodzielną wycieczkę albo jeden z punktów zwiedzania Zwierzyńca.

Historia Cmentarza Salwatorskiego

Co ciekawe, ta nekropolia nie jest najstarszą na Salwatorze. Pierwszy cmentarz znajdował się przy kościele Najśw. Salwatora. Powstanie świątyni datuje się na XII wiek i prawdopodobnie wówczas zaczęto chować zmarłych przy kościele. Obecnie zobaczymy zaledwie kilka nagrobków z XVIII i XIX wieku oraz tablice epitafijne wmurowane w ogrodzenie. Natomiast przy pobliskiej kaplicy Św. Małgorzaty i Judyty (Gontyny) chowano zmarłych na zarazę. Dziś jedynym  śladem po cmentarzumorowym jest ogrodzony teren. Sam cmentarz zlikwidowano prawdopodobnie na początku  XVIII wieku.

Natomiast nowy cmentarz na Salwatorze poświęcono w 1865 roku. Początkowo służył mieszkańcom Zwierzyńca i okolic. Bardzo szybko okazało sie, że teren jest za mały. W związku z tym jego obszar dwukrotnie poszerzano. Pierwszy raz w 1902 roku oraz w 1999 roku.

Niedługo po otwarciu doczekał się ogrodzenia, a przede wszystkim kaplicy cmentarnej św. Józefa. Niewielka neogotycka kaplica została wzniesiona według projektu Sebastiana Jaworzyńskiego. Pod nią ulokowano katakumby przeznaczone dla sióstr norbertanek. W 2002 roku cmentarz doczekał się nowej kaplicy zaprojektowanej przez Witolda Cęckiewicza. Natomiast przed kaplicą stoi rzeźba Archanioła Michała.

Osoby pochowane na Cmentarzu Salwatorskim

Zwiedzanie Cmentarza Salwatorskiego niemałych trudności. Nie znajdziemy opracowań, które poprowadzą nas po alejkach cmentarza. Nie ma alei zasłużonych czy też alei głównej, jak ma to miejsce w przypadku cmentarza rakowickiego. Aczkolwiek nie jest to wadą cmentarza salwatorskiego. Spacerując alejkami mamy wrażenie, że kazdy grób jest ważny i zasługuje na naszą uwagę. Najstarsze zachowane nagrobki mają blisko sto pięćdziesiąt lat. Wśród najcenniejszych znajdziemy kapliczki grobowe zamożnych rodzin mieszczańskich. Ponadto zobaczymy grobowce zbiorowe kilku krakowskich klasztorów, na przykład norbertanek, serafitek czy augustianów. A także idnywidualne groby zasłużonych kapłanów, choćby Ferdynada Machaya czy infułata Bielańskiego.

Na Cmentarzu Salwatorskim zobaczymy groby m. in najmłodszego syna Adama Mickiewicza, grobowiec rodzinny Rostworowskich, Machayów. Wśród artystów znajdziemy m.in  Karola Frycza, Karola Hukana, Bronisława Chromego, Marię Jaremę. Natomiast spacerując śladami pisarzy trafimy m.in na Karola Bunscha, Stanisława Lema, Antoniego Gołubiewa czy Jana Sztaudyngera.

O tragicznych latach II wojny światowej  przypomina nam zbiorcza mogiła ofiar pacyfikacji Woli Justowskiej. Zbrodni dokonali Niemcy 28 lipca 1943 roku, kiedy przeprowadzono pacyfikację pod kryptonimem “Las Wolski”.  W 1945 roku po wyzwoleniu Krakowa ciała ofiar ekshumowano i pochowano na Cmentarzu Salwatorskim we wspólnej mogile.