Śladami Teodora Talowskiego to moja kolejna wycieczka tematyczna. Zainteresuje wszystkich miłośników architektury, symboli, tych, co lubią słuchać o niezwykłych postaciach. Przede wszystkim wycieczka przybliża postać Teodora Talowskiego, architekta, nazywanego polskim Gaudim. Ponadto jest opowieścią o tym, jak zmieniał się Kraków pod koniec XIX wieku.

Śladami Teodora Talowskiego

W czasie zwiedzania poznacie najważniejsze fakty z jego życia. Posłuchacie o jego zainteresowaniach, pasjach, życiu rodzinnym. Tak jak w innych spacerach tematycznych nie zabraknie smakowitych anegdot, dzięki którym lepiej poznamy jego życie i twórczość. Żył tylko 53 lata, z czego 25 poświęcił pracy zawodowej. Projektował kościoły, kaplice grobowe, dwory, wille,  budynki użyteczności publicznej, a także kamienice mieszkalne. W Krakowie spędził 20 lat, twórczych i niezwykle owocnych. Spoczywa na Cmentarzu Rakowickim w niezwykłym grobowcu, który sam zaprojektował.

Budynki użyteczności publicznej

Wyjątkowym dziełem Talowskiego, które często mijamy bezwiednie jest słynny przekop/wiadukt przy ulicy Lubicz. Został zbudowany w latach 1896-1898, co zbiegło się z uroczystościami 50-lecia objęcia tronu przez cesarza Franciszka Józefa. Nic dziwi zatem fakt, że na kutej balustradzie wiaduktu znajdują się cesarskie monogramy. Wiadukt opiera się na szesnastu kamiennych kolumnach stojących na ul. Lubicz. Ponadto zobaczymy pięknie zdobione mury oporowe, kolumny i latarnie.

Innym ważnym dziełem Teodora Talowskiego była przebudowa gmachu Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. Pierwszy budynek powstała jeszcze w 1889 roku według projektu innego architekta Karola Knausa. Szybko okazało się, że gabarytowo jest za mały. Wówczas poproszono Talowskiego, aby zajął się rozbudową gmachu. Architekt poradził sobie z tym zadaniem znakomicie.

Natomiast na Kazimierzu znajdziecie inny zabytek jego autorstwa. Jest nim gmach szpitala Bonifratrów. Zaprojektował piętrowy, ceglany gmach z ryzalitem pośrodku elewacji głównej mieszczącym bramę wejściową oraz dwoma bocznymi, wyższymi ryzalitami. Talowski z niesamowitym wyczuciem bawił się materiałem. W przypadku szpitala z ciemnymi, czerwonymi cegłami idealnie współgrają jasne detale architektoniczne.

Kamienice Teodora Talowskiego

Kamienice autorstwa Teodora Talowskiego to są prawdziwe perełki! Już kiedy je projektował wywoływały niemałe emocje. Zaskoczenie, podziw, a niekiedy krytykę. Jedno jest pewne – nie da się przejść obok nich obojętnie. Największy zespół kamienic stworzył przy ulicy Retoryka, gdzie znajduje się ich aż pięć. Zwracają uwagę wyglądem, ciekawym ukształtowaniem fasad, doborem materiałów, a także rzeźbami. Co powiecie na śpiewającą żabkę, głowę osła, pająka w sieci, smoka? Ponadto uważne oko dostrzeże na kamienicach kotwice, sentencje łacińskie, kule armatnie, a nawet zapis nutowy pewnej melodii. Co ciekawe, integralną częścią budynków według Talowskiego miała być roślinność. Na kilku kamienicach zobaczymy kanaliki, przez które wychodziła winna latorośl posadzona w piwnicy. Miała być ozdobą fasady i sprawiać wrażenie ruchu i malowniczości. Projektując swoje kamienice Talowski nawiązywał do różnych stylów architektonicznych. Sięgał do romanizmu, gotyku, renesansu. W jego projektach dostrzeżemy nawiązania do krakowskich Sukiennic, Barbakanu, Bramy Berrecciego. Wszystko łączył w niezwykle oryginalny i nowatorski sposób. Jego kamienice tworzą pewną opowieść, ale jakby nie dokończoną. Poprzez symbolikę zapraszają nas do dyskusji.

Wszystkich zainteresowanych wycieczkami tematycznymi po Krakowie zapraszam do kontaktu.