Chanukowe światełka czyli zwiedzanie żydowskiego Kazimierza
blog 22 grudnia 2016W tym roku złożyło się tak, że kiedy chrześcijanie zasiądą do wigilijnej wieczerzy, Żydzi obchodzić będą chanukę. Dzisiejszy wpis postanowiłam poświęcić temu świętu, a moim gościem jest ponownie Ewelina Laprus.
1. Chanuka to kolejne święto żydowskie. Jakie wydarzenie historyczne upamiętnia?
EL: Chanuka upamiętnia cud oliwy, który wydarzył się w Świątyni Jerozolimskiej, podczas powstania żydowskiego przeciw Grekom w 165 roku p.n.e. Legenda mówi, kiedy to po wielu latach okupacji, Żydzi odbijają Jerozolimę i wkraczają do świątyni. Tam odnajdują jedną buteleczkę rytualnego oleju, służącego do utrzymywania wiecznego płomienia na złotej menorze. Niestety jedna buteleczka wystarcza zaledwie na jeden dzień, a rytualne oczyszczenie oliwy, zajmuje wiele dni. Jednak zdarza się cud i świecznik pali się przez osiem dni, aż do zgromadzenia nowych zapasów oliwy. Właśnie na cześć tego cudownego wydarzenia, podczas Chanuki, zapala się osiem kolejnych świec.
2. Jakie są rytuały związane z tym świętem?
EL: Nawiązując do legendy, przez osiem dni, tuż po zmierzchu, zapala się świece w menorze chanukowej, zwanej chanukiją. Zaczynamy od jednej świecy pierwszego dnia, dodając co wieczór kolejną, tak więc ósmego dnia płonie cała chanukija. Zwykle lampy chanukowe stoją w oknach od strony ulicy, albo też stawiane są przed domami, w specjalnie do tego przygotowanych szklanych domkach. Instaluje się także lampy na ulicach, skrzyżowaniach, dachach budynków.
3. Zatem można uznać że zapalanie świateł jest najważniejszym rytuałem tego święta?
EL: Zdecydowanie tak. Chodzi o to, żeby podzielić się tym światłem z innymi, światłem, które symbolizuje nadzieję i wiarę. Światło, które symbolizuje zwycięstwo fizyczne i duchowe nad okupantem, próbującym pozbawić Żydów ich tożsamości.
4. Czy są inne tradycyjne zwyczaje chanukowe oraz potrawy charakterystyczne dla tego święta?
EL: Chanuka kojarzy mi się głównie z rozpustą pączkową. Zasadniczo tylko w okresie chanuki można kupić pączki( sufganijot po hebrajsku), te tradycyjne z marmoladą i cukrem pudrem, ale i różne wariacje nadziewane kremami smakowymi, polane czekoladą, karmelem czy lukrem. Oprócz pączków królują placki ziemniaczane(latkes po hebrajsku). Wiadomo, ma być tłusto, słodko i kalorycznie. Dzieciaki grają także w drejdel (po hebrajsku sewiwon). Jest to czteroboczny bączek, z literą hebrajską po każdej stronie. Drejdel polega na tym, że każdy gracz przystępuje do gry z określoną liczbą czekoladowych monet, cukierków, czekoladek. Wszyscy uczestnicy gry, oddają do banku po jednej monecie. Następnie, każdy kolejno kręci bączkiem i w zależności od tego jaka litera ukarze się po zatrzymaniu bączka, zabiera z banku lub wpłaca swoje monety.